[ ] تئوری موسیقی 5

 

🟩 دسته بندی گام ها

🔶️دسته بندی گام ها : گام های موسیقی بر حسب اینکه تمرکزشان برروی چه هدفی باشد دسته بندی می شوند. بصورت کلی گام ها به چهار دسته زیر تقسیم می شوند:

۱- گام ماژور(Major)

 

۲ - گام مینور(minor)

 

۳ - گام پِنتاتونیک (Pentatonic)

 

۴ - modal

🟤 یادگیری گام های ماژور مهم و حیاتی است زیرا از گام ماژور بطور گسترده ای استفاده می شود و جز مفاهیم بنیادی برای فهم کلید در موسیقی است.

 

گام های مینور به سه دسته تقسیم می شوند:

 

۱- نچرال (natural)

 

۲ - هارمونیک (harmonic)

 

۳ - ملودیک (melodic)

 

🔶️ این سه نوع مختلف گام های مینور در تعدادی از نت ها با هم تفاوت دارند که به شما امکان آزادی عمل مختلفی رو می دهند.گامهای پِنتاتونیک هم به صورت گسترده در موسیقی پاپ، راک و بلوز مورد استفاده قرار می گیرند که در دو نوع ماژور و مینور هستند.

 

🔸️در نهایت گام های modal هستند که ۷ نوع مختلف اند. گام در موسیقی غربی scale  و در موسیقی ایرانی به آن دستگاه می گویند.

 

🔸️انواع گام : گام های زیادی در موسیقی غربی وجود دارند ولی برجسته ترین آن ها گام های کروماتیک و دیاتونیک می باشند .

 

🔺️گام کروماتیک : گامی است که تمامی ۱۲ نت گام معتدل غربی را شامل می‌شود. به این صورت که از یک نت آغاز می‌شود و با فاصله‌های نیم پرده‌ای جلو می‌رود تا در درجهٔ سیزدهم گام به نت اکتاو یا همنام برسد.

🔶️ نت اول و آخر آن یکی می باشد و فاصله تمام نت های آن با یکدیگر نیم پرده می باشد .نمونه بارز آهنگی که در این گام ساخته شده است ، آهنگ پرواز زنبور عسل از ایوان کورساکف می باشد .

 

🔺️گام دیاتونیک : در این گام که هشت نت دارد هم نیم پرده وجود دارد و هم پرده و این گام مهم ترین و پر کاربرد ترین گام در موسیقی می باشد که خودش به دو دسته کلی تقسیم می شود.

 

🟩 گام مینور:

 

🔶️ در این گام فاصله بین تمام نت ها ، یک پرده می باشد به غیر از فاصله بین نت (دوم و سوم ) و ( پنجم و ششم ) که نیم پرده می باشد. مثلا نت های گام لا مینور می شود la  si   do  re  mi  fa  sol  la   که در این گام فاصله بین نت های (سی تا دو) و (می تا فا) نیم پرده می باشد و باقی نت ها با یکدیگر فاصله یک پرده ای دارند .

 

🟩 گام ماژور:

🔶️ گام ماژور (Major Scale)

 

🔸️در ابتدا نگاهی به ساختار گام ماژور می‌اندازیم چرا که درک این موضوع، ارتباط گام‌های ماژور مختلف (با سرکلیدهای متفاوت) را با یک‌دیگر مشخص می‌سازد.

🔸️هر گام ماژور می‌تواند به دو گروه نتِ متشکل از ۴ نت (دانگ–تتراکورد) تقسیم شود که فواصل تشکیل‌دهنده‌شان مشابه است. فواصل میان نت‌های هرکدام از این گروه‌ها؛ در ابتدا یک پرده، به‌دنبال آن پرده‌ای دیگر و سپس یک نیم‌پرده است. بین این دو گروه ۴ نتی که «دانگ» یا «تتراکورد» نامیده می‌شوند نیز یک پرده فاصله است.

🔶️ در این گام فاصله بین تمامی نت ها ، یک پرده است به جز فاصله بین نت های ( سوم و چهارم ) و ( هفتم و هشتم ) که نیم پرده می باشد.

 

🟩 گام‌های دیاتونیک: (ماژور و مینور)

🔸️ جدول نام درجات در گام‌های دیاتونیک 

http://reyviolin.ir/

 

 

[ ] تئوری موسیقی 4

http://reyviolin.ir/

🟩 ارزش زمانی نت ها ( time value of notes)

🔶️ ارزش زمانی نت ها یا دیرند عبارت است از مدت زمان صدا دهی نت موسیقی. این مدت زمان از لحظه شروع صدادهی تا لحظه پایان آن محاسبه می شود. این ویژگی یکی از مهم ترین ویژگی های نت موسیقی است که منجر به تشکیل ریتم می گردد. یادگیری ارزش زمانی نت ها برای هر علاقمند به موسیقی از عناصر نخست یادگیری موسیقی است.

 

🟩 مقدار هر ارزش زمانی

🔶️با توجه به اینکه این ویژگی نت ها از جنس زمان است، نیازمند واحد اندازه گیری است. این واحد برابر است با نت گرد (اولین نت در تصویر پایین). زمان سایر مقادیر، کسری از زمان نت گرد خواهد بود. این کسرها 1/2، 1/4، 1/8 و… هستند. در تصویر زیر، زمان هر مقدار را به نسبت نت گرد می بینید.

 

🟩 ارزش زمانی انواع سکوت ها 

🔶️ هریک از این شکل ها، یک شکل سکوت هم دارند. سکوت ها دقیقاً به اندازه همان نت متناظر خود زمان دارند. با این تفاوت که در مدت سکوت، هیچ نتی اجرا نمی شود.

 

🟩 ریتم

🔶️ ریتم یا ضرب‌آهنگ عبارت است از پشت سر هم آمدن ارزش های زمانی مختلف. هرچه این ارزش های زمانی کوتاه تر باشند، ریتم تند تر و هرچه بلند تر باشند، ریتم تند تر خواهد بود. ریتم یکی از مشخصه های مهم هر ملودی در موسیقی است. هرگاه ریتم یک ملودی را تغییر دهیم، بدون آنکه زیرایی نت های آن تغییر کند، آن ملودی کاملاً دگرگون خواهد شد

 

[ ] تئوری موسیقی 3

http://reyviolin.ir/

 

🟩 کلید موسیقی (clef)چیست ؟

🔶️در نت نویسی مدرن سه نوع کلید وجود دارد ،کلید ها در موسیقی همیشه در سمت چپ پنج خط حامل کشیده می‌شود. هرگاه یکی از این کلیدها بر روی یکی از خطوط حامل قرار گیرد، بقیه خطوط و میان خطوط با توجه به رابطه‌ای که با آن دارند خوانده می‌شوند.

🟩 کلید سل (تریبل)

🔶️ کلید سل بر روی دومین خط حامل قرار دارد، که به آن کلید تریبل هم می‌گویند.

🔸️این کلید برای سازهایی که صدائی نسبتا زیری دارند، استفاده می‌شود مانند ویولن، ابوا، خانواده کلارینت، خانواده ساکسیفون، ترومپت، ویبرافون،ماندولین،گیتار و …

از کلید سل گاهی برای نتهای خیلی بالا استفاده می‌کنند. کلید سل برای صداهای سوپرانو، متسو سوپرانو، آلتو، کنتر آلتو و تنور استفاده می‌شود.

 

🟩 خطوط اضافه (یا Ledger)

🔶️ خطوط اضافه خط های کوتاه و منفصلی هستند که در نت نویسی برای بسط دادن خطوط حامل استفاده می شوند. در حقیقت خط های کوچکی شبیه به خط تیره هستند که بالا یا پایین خطوط حامل قرار می گیرند. این خطوط در نزدیکی هر نتی قرار بگیرند، آن را در فاصله ای مشابه با فاصله ی خطوط حامل اصلی قرار می دهند. این خط ها که با نام «leger line» نیز شناخته می شوند، به عنوان بسط دهنده ی خطوط حامل یا تعمیم خطوط حامل نیز یاد می شوند. این تعابیر مصداق دارند، چرا که این خط ها ادامه ی خطوط حامل هستند.

🔶️ هدف از خط اضافه، بسط خطوط حامل به سمت بالا یا پایین و ایجاد فضایی برای گام های بیشتر می باشد. این خط ها کمک می کنند که محدوده ی گام های خطوط حامل گسترش یابند. بنابراین هنگامی که لازم است نت ها پایین تر یا بالاتر از محدوده ی خطوط حامل نوشته شوند، از خطوط اضافه استفاده می شود. بدین ترتیب محدوده ی وسیعتری از نت ها با گام های پایین تر یا بالاتر از خطوط حامل فراهم می شود. خط هایی که پایین خطوط حامل هستند برای نت های پایین تر و خط هایی که بالاتر از خطوط حامل هستند برای نت های بالاتر هستند. پس هر گاه فضای کمی در خطوط حامل موجود است، از خطوط اضافه کمک گرفته می شود.

🟩 وسعت صداهای  موسیقی:

🔺️ وسعت کل اصوات موسیقی از بم ترین نت تا زیرترین نت حدود 9 اکتاو است. 

🔺️ محدوده شنوایی انسان از 20 تا 20000 هرتز (9 اکتاو موسیقیایی) که با افزایش سن محدود تر میشود. 

🟩 تعریف اکتاو: به فاصله ی دو همنام که یکی زیرتر و با فرکانس دو برابر است گفته می‌شود. 

🔺️ در تصویر بالا از اولین نت سمت چپ که نت دو (C) و  فاصله اول نام دارد، نت ها را پی در پی طی کرده و به فاصله هشتم همان نت که نت دو (C) است اصطلاحا  اکتاو می‌گویند. 

 

 

[ ] تئوری موسیقی 2

 

🟩 آموزش نت و نت‌خوانی در تئوری موسیقی (Note)

🔶️ الفبای موسیقی  (Note)

🟩 برای نوشتن و خواندن یک قطعهٔ موسیقی باید علائمی بکار برد. در موسیقی به حروفِ الفبای موسیقی «نُت» می‌گویند. اسامی نت‌های موسیقی در دو سیستم ارائه می‌شوند.

🔺️ سیستم هجایی

🔺️ سیستم الفبایی

🟩 سیستم هجایی

در سیستم هجایی اسامی نت‌های موسیقی به این صورت است: (از چپ به راست بخوانید) Do → Re → Mi → Fa → Sol → La → Si

در ایران از سیستم هجایی استفاده می‌شود. نام نت‌ها به زبان فارسی: دو، ر، می، فا، سل، لا، سی.

🟩 سیستم الفبایی

در سیستم الفبایی اسامی نت‌های موسیقی بر مبنای نت (La)  به این صورت است: (از چپ به راست بخوانید)  A _ B  _ C _  D _  E  _  F _ G

 

🔶️ پس جنس یا صدای نت‌ها باهم فرقی ندارند فقط طرز نوشتن آن‌ها باهم متفاوت است. پیشنهاد می‌شود افرادی که در زمینۀ موسیقی فعالیت می‌کنند به نحوۀ نوشتن نت‌ها به هر دو صورت تسلط داشته باشند. 

 

http://reyviolin.ir/

 

 

 

 

[ ] تئوری موسیقی 1

http://reyviolin.ir/

🟩 انواع صداها و تفاوت‌های آن‌ها (موسیقیایی و غیر موسیقیایی)

🔶️ از یک نگاه کلی می‌توان صداها را به دو دستۀ موسیقیایی (ارتعاشات منظم)و غیر موسیقیایی (ارتعاشات نامنظم) تقسیم کرد. صداهای غیر موسیقیایی آن دسته از صداهایی هستند که علاوه بر غیر آگاهانه و نامطبوع بودن دچار ارتعاشات نامنظم و فرکانس نامشخص نیز هستند. صداهایی مانند عبور خودروها در خیابان یا صدای اره برقی از این قبیل صداها هستند.

🔶️ این در حالیست که صداهای موسیقیایی آگاهانه، مطبوع، دارای فرکانس مشخص و ارتعاشات منظم هستند. صدای پرندگان حین آواز خواندن یا صدای لالایی خواندن یک مادر برای فرزندش از این قبیل هستند.

طبیعتا هر وقت صحبت از موسیقی می‌شود منظورمان صداهای موسیقیایی است. این صداها از ویژگی‌هایی برخوردارند که آن‌ها را متمایز می‌کند.

🔺️ تفاوت موج فرکانس موسیقی (نمودار بالا) و موج فرکانس نویز (نمودار پایین)

🟩 مشخصات صوت موسیقیایی :

1_ نواک : اندازه‌ی  زیر و بمی یک صوت را گویند

2_ دیرند : اندازه ی زمان کشش یک صوت را گویند. 

3_ شدت : میزان قوی و ضعیف بودن یک صوت را گویند. 

4_ رنگ (طنین) : کیفیتی که باعث اختلاف صدای دو ساز یا دو انسان می‌شود،  که حتی در صورت ندیدن آن ها قابل تشخیص از یکدیگرند.

 

🟩  شیوش (طنین یا رنگ) : هرگاه‌ دو صوت برابر از نظر طول موج و دامنه، از دو ساز مختلف حاصل شود، منحنی آن به دو شکل خواهد بود.(اختلاف صدای پیانو و ویولن یا اختلاف دو انسان که حتی در حالتی که آن ها را نمی‌بینیم به آسانی از یکدیگر قابل تشخیص هستند). 

 

🔸️ نمودار طول موج و دامنه در تصویر پایین 

 

🔺️ طول موج: به مقدار فاصله ی یک تناوب که با واحد متر آن را اندازه گیری می‌کنند گفته‌ می‌شود. 

🔸️ هرچه طول موج "کوتاه تر" باشد صدای حاصل "زیرتر" خواهد بود. 

🔸️ هر چه طول موج "بلندتر" باشد صدای حاصل‌ "بم تر" خواهد بود. 

 

🔺️ دامنه موج : به مقدار فاصله ی جسم مرتعش از نقطه تعادل خود (وسط) به دو طرف (بالاترین و پائین ترین) نقطه گفته می‌شود. 

🔸️ هرچه دامنه ی صدا "بلندتر" باشد صوت "شدیدتر" خواهد بود.

🔸️ هر چه دامنه ی صدا "کوتاه تر" باشد صوت "ضعیف تر"  خواهد بود. 

 

 

🟩 پدیده ی دوپلر (Doppler Effect) — به زبان ساده

🔶️ حتما تا به حال توجه کرده‌اید که وقتی یک ماشین آتش‌نشانی یا آمبولانس با آژیر روشن از کنار شما عبور می‌کند، صدای آژیر این وسیله قبل و بعد از عبور از کنار شما به صورت متفاوت شنیده می‌شود. این مثال یکی از نمونه‌های اثر دوپلر یا پدیده ی داپلر است. این اثر با مفهوم امواج و انتشار آن‌ها ارتباط تنگاتنگی دارد.

🔸️پدیده ی دوپلر چیست؟

🔺️در مثال ابتدای مطلب دیدید که صدای آژیر این آمبولانس قبل و بعد از عبور از کنار شما به صورت متفاوت شنیده می‌شود. در واقع زمانی که آمبولانس به شما "نزدیک" می‌شود، صدای آن به صورت "بلند‌تر" به گوش می‌رسد. به صورت تخصصی می‌توان بیان کرد که گام صدا هنگام نزدیک شدن آمبولانس به شما بالاتر و مانند "صدای زیر و زنانه" است و هنگام دور شدن مقدار گام پایین‌تر و مانند یک "صدای قوی و مردانه" است.

🔸️برای شروع، حالتی را در نظر بگیرید که ماشین آتش‌نشانی به صورت "ساکن" قرار دارد و آژیر آن روشن است. در این حالت اگر شما هم به صورت ساکن در فاصله مشخصی از آن قرار داشته باشید، صدای آژیر را دقیقا با همان فرکانسی می‌شنوید که از آژیر ماشین آتش‌نشانی منتشر شده است.

 

🔸️در ادامه، حالتی را در نظر بگیرید که ماشین آتش‌نشانی با سرعت مشخصی به سمت شما در حال حرکت است.

🔸️در این حالت (شکل بالا)، فرکانس صدایی که راننده ماشین آتش‌نشانی (فردی که همراه آتش‌نشانی و با همان سرعت در حال حرکت است) می‌شنود، تغییر نمی‌کند ولی امواج صوتی در جلوی ماشین آتش‌نشانی "فشرده" می‌شوند. در واقع در این حالت، ماشین به سمت امواج صوتی که خود منتشر کرده، حرکت می‌کند و "فاصله امواج از یکدیگر کم" می‌شوند. این موضوع در شکل بالا به تصویر کشیده شده است. در این حالت شنونده‌ای که در سمت راست شکل بالا قرار دارد صدا با گام بالا‌تری را دریافت می‌کندو اصطلاحا صدا "زیرتر" شنیده می‌شود.

🔺️ به صورت کلی می‌توان بیان کرد که وقتی، ماشین آتش‌نشانی یا آمبولانس به سمت شما حرکت می‌کند و شما ثابت ایستاده‌اید، "امواج صوتی به سمت شما حرکت" می‌کنند و در این حالت این امواج "فشرده" می‌شوند و فرکانس آن‌ها "افزایش" می‌یابد. بنابراین شما صدا با گام بالا (مشابه صدای زنانه) یعنی صدا "زیر و نازک" را دریافت می‌کند.

🔺️ در سمت چپ و پشت ماشین آتش‌نشانی یا آمبولانس، امواج صوتی "پخش و پراکنده" می‌گردند. دلیل این موضوع این است که ماشین، از امواجی صوتی خود، در حال دور شدن است. در واقع، زمانی که ماشین آتش‌نشانی یا آمبولانس از شما دور می‌شود، امواج صوتی آژیر آن‌ها، "پراکنده می‌گردند" و فرکانس آن‌ها کاهش می‌یابد و در نهایت شما صدایی با گام پایین (مشابه صدای مردانه) یعنی صدای "بم و کلفت" را می‌شنوید.

 

 

[ ] رابطه بین آرشه و دست چپ

🟩 در تصویر بالا رابطه بین آرشه و دست چپ نشان از حرکت طبیعی و نرمال آرشه در مقابل فعال بودن دست چپ در نوازندگی ویولن دارد. 

http://reyviolin.ir/

[ ] تئوری موسیقی 11

http://reyviolin.ir/

🟤 الگوهای انگشت گذاری ویولن 

🔸️ برای انگشت گذاری روی دسته ویولن از چهار انگشتان دست چپ استفاده می‌شود انگشت اشاره  انگشت اول ، انگشت میانی انگشت دوم،  انگشتری انگشت سوم، انگشت کوچک انگشت چهارم. 

 

 

🔵 مقدار اندازه تقریبی مابین انگشتان دست چپ  در انگشت گذاری

در وضعیت A

 

 

[ ] فواید نواختن ویولن

🟩 فواید نواختن ویولن چیست؟ ممکن است تعجب کنید!

🔸️دانستن اینکه چگونه یک ساز موسیقی را با اعتماد به نفس بنوازی یک توانایی رضایت بخش و لذت بخش است. اما اگر کسی بخواهد از شما بپرسد: "اگر می توانستید از هر ساز انتخاب کنید و فوراً نحوه نواختن آن را بدانید، چه چیزی را انتخاب می کنید؟" احتمال این وجود دارد که ویولن در میان انتخاب های برتر باشد. اما اگرچه ویولن‌ها توسط هاله‌ای عاشقانه از اسرار احاطه شده‌اند، بسیاری از مردم فکر می‌کنند که یادگیری نحوه نواختن این ساز معروف و محبوب بسیار "سخت، بسیار گران یا بسیار دشوار" است.    

🔸️با این حال، ممکن است از کشف این نکته شگفت زده شوید که نواختن ویولن "فواید بسیار عالی و مادام العمر زیادی" دارد. و یادگیری نواختن آن، مانند هر کاری، به سادگی نیازمند داشتن "یک ویولن مناسب و آموزش مناسب" است.

 

🟩 یادگیری و نواختن ویولن حافظه را بهبود می بخشد

🔸️حافظه ما را می توان با کارکردن مغزمان به روشی خاص تقویت کرد و یادگیری ویولن یکی از این روش هاست. به طور خاص، یادگیری یک ساز موسیقی مانند ویولن باعث تحریک "آمیگدال" و "هیپوکامپ" می شود که در احساسات و خاطرات نقش دارند.

 

🟩 تمام عوامل یادگیری و نواختن ویولن که شامل حافظه می شود را در نظر بگیرید:

 

✅️ حفظ آهنگ ها (با ریتم، هارمونی، ملودی، تن)

 

✅️ نت های صفحه انگشت گذاری (گریف)

 

✅️ دانش نظری موسیقی (ریتم، هارمونی، ملودی)

 

🟢 در حین یادگیری و نواختن ویولن، "هیپوکامپ" را تحریک می کنیم که "نوروژنز"، تشکیل نورون های جدید را فعال می کند. "نوروژنز" با بهبود یادگیری و حافظه مرتبط است

http://reyviolin.ir/

https://www.tarane-mehr.ir/

[ ] تراز مفصل انگشت اشاره و صفحه انگشت گذاری

🟩 برای نوازندگی همیشه نقطه تکیه‌گاه مفصل پایه انگشت اشاره را با بالای صفحه انگشت (که با خط نقطه آبی نشان داده می شود) تراز کنید.

🟩 مچ دست چپ: آن را صاف و آرام نگه دارید

🟩 مچ دست چپ باید صاف باشد. این اکستنشن مناسب انگشت، تحرک دست چپ و ویبراتوی آرام را تضمین می کند.

🟩 تصویر بالا نشان می دهد که چگونه مچ باید صاف باشد تا انگشتان در هر دو جهت امتداد داشته باشند.

 

🟩 سه تصویر بالا حالت های نادرست مچ دست را نشان می دهد. سومین حالت نادرست احتمالاً به دلیل عدم چرخش آرنج چپ یا استفاده از سمت نادرست نوک انگشت ایجاد می شود.

http://reyviolin.ir/

https://www.tarane-mehr.ir/

 

[ ] نقاط تماس دست چپ در ویولن

 

 

🟩 نقاط تماس دست چپ:

🔸️سه نقطه در نواختن معمولی و دو نقطه هنگام ویبراتو

🔸️به طور معمول سه نقطه تماس با دسته ویولن وجود دارد: شست چپ، سمت پایه انگشت اشاره (دایره آبی) و انگشت (ها).

 

 

🔸️هنگام نواختن ویبراتو، فقط شست و انگشت (در هر بار فقط یک انگشت) با سازها تماس می گیرند زیرا وجود نقاط تماس بیش از حد باعث می شود دست از تکان دادن به جلو و عقب جلوگیری کند و ویبراتو را دشوار کند. به شکاف بین پایه انگشت اشاره و گردن ویولن توجه کنید.

 

 

🟩 شست چپ: حمایت کننده اما نه گرفتن

🔸️نقش انگشت شست چپ پشتیبانی از فشار انگشت و وزن جزئی ویولن است. فلش های سبز رنگ در تصویر، نیروهای مخالفی را نشان می دهد که شست و انگشتان روی یکدیگر اعمال می کنند. در موقعیت های پایین، انگشت شست در سراسر انگشت اشاره یا انگشت میانی قرار می گیرد.

 

🟩 هنگام نواختن در موقعیت های بالا، انگشت شست چپ در انتهای گردن ساز قرار می گیرد.

 

 

🔴 تصویر بالا یک اشتباه رایج را نشان می دهد. انگشت شست با نیروی جانبی ویولن را می گیرد. فشار انگشتان را تحمل نمی کند. این حالت گرفتن تمام دست چپ را بی حرکت می کند.

 

🔴 دو اشتباه رایج دیگر در تصاویر بالا، استفاده از پایه شست به عنوان نقطه پشتیبانی نادرست است. این امر اکستنشن انگشت و ویبراتو را بسیار دشوار می کند. این به شدت بر تکنیک جابجایی تأثیر می گذارد زیرا دست نمی تواند آزادانه حرکت کند. این وضعیت غلط با جمع شدن مچ دست چپ همراه است. تصویر دوم مشکل مشابهی را نشان می‌دهد، با این تفاوت که نقطه تکیه‌گاه به‌درستی در قسمت پرلیکو قرار گرفته است (فاصله بین انگشت شست و اشاره).

🟩  وضعیت صحیح انگشتان

🔸️ بین گردن ساز و پرلیکو باید فاصله باشد. برای بررسی، ببینید آیا فضا به اندازه کافی بزرگ است که یک مداد را در آن قرار دهید.

لینک آکادمی ری ویولن:

http://reyviolin.ir/

لینک آموزشگاه موسیقی ترانه مهر:

https://www.tarane-mehr.ir/