[ ] علم سلفژ و موسیقی آموزش در آموزشگاه موسیقی در شهرری

🔸️http://reyviolin.ir/

🔸️اینستاگرام آکادمی تخصصی ویولن

🔸️آموزشگاه موسیقی ترانه مهر

علم سلفژ در موسیقی

به طور خلاصه، خواندن و نوشتن نت های موسیقی را که اغلب با آموزش تئوریک همراه است سلفژ می گوییم. سه رکن اساسی را می توان در آن تفکیک نمود که عبارتند از: خواندن ( نت خوانی ) نوشتن ( دیکته موسیقی) تئوری موسیقی که مفهوم سلفژ را می توان به مورد اول نزدیکتر دانست. سلفژ از دروس مهم و همیشگی "هنرستان ها، دانشگاه ها و کنسرواتورهای موسیقی دنیا" می باشد و تمام نوازندگان، خوانندگان، آهنگسازان، تنظیم کنندگان موسیقی و رهبران ارکستر و تمام فعالان عرصه موسیقی باید تسلط کامل بر روی این درس داشته باشند.

 

در این مورد سه مبحث به طور متناوب و جداگانه آموزش داده می شوند:

 

1. صدا خوانی یا کانتاتی (به ایتالیایی: CANTATI)

 

2. وزن خوانی یا پارلاتی (به ایتالیایی: PARLATI )

 

3. دیکته موسیقی (به انگلیسی: MUSIC DICTATION)

 

۱- کانتاتی

 

کانتاتی به معنی خواندن صدا و فرکانس نت ها به شکل صحیح و دقیق است. در این درس هنرجو این توانایی را پیدا می کند که صدای هر نت را دقیقا آن گونه که هست بخواند. بدین معنا که اگر نت دو به همراه پیانو خوانده شود، صدایی که از حنجره فرد خارج می شود دقیقا با پیانو یکسان است. در نهایت هنرجو در این درس توانایی خواندن انواع نت را به طور دقیق و در گام های مختلف پیدا می کند.

 

۲- پارلاتی

 

جهان را ریتم به نظم کشیده و موسیقی بدون ریتم حکم نقاشی بدون قلم و رنگ رو دارد. از این رو مطالعه ی انواع وزن ها و الگوهایی ریتمی برای هر علاقه مند به موسیقی بسیار مهم و ضروری می باشد. وزن خوانی (پارلاتی) در واقع همان خواندن کشش نت ها می باشد.

 

۳- دیکته موسیقی

 

در این بخش، دیکته ریتم و دیکته صدا به طور متناوب کار می شود و هنرجو با ممارست و تمرین فراوان توانایی نوشتن نت موسیقی که می شنود را پیدا می کند.

 

کلاس سلفژ برای چه کسانی مفید است؟

واضح است که سلفژ برای بالا بردن درک موسیقی و برای نوازندگان لازم است. اما باید درنظر داشت که شاید برخی مباحث تخصصی در کلاس سلفژ برای تمام هنرجویان جذاب نباشد، لذا برحسب صلاحدید استاد و نیاز هنرجو مباحث در این کلاسها تدریس می گردد. تسلط و درک  این مفهوم برای افراد زیر بسیار مفید خواهد بود:

 

• آهنگسازها

 

• هنرجویان آواز

 

• هنرجویان سازهای کلاسیک بخصوص "ساز ویولن"

 

[ ] مضرات فشردن آرشه مابین انگشتان

🔸️http://reyviolin.ir/

🔸️اینستاگرام آکادمی تخصصی ویولن

🔸️اینستاگرام آموزشگاه موسیقی ترانه مهر

 

🟩 مضرات فشردن چوب آرشه (لرزش مفید و مضر آرشه)

هیچ قاعدۀ کلی برای محکم گرفتن آرشه با انگشتان دوم، سوم و چهارم وجود ندارد.بلکه بهترین روش این است که چوب آرشه مابین انگشتان یک خلاصی و آزادی عمل منطقی و حساب شده داشته باشد. 

چوب آرشه را نباید مابین انگشتان فشرد. زیرا فشار بیش از حد باعث خستگی خواھد شد. فشار، صدا را کم می کند وقتی به وسط آرشه می رسید و فشار وارد می کنید، آرشه می لرزد. کسانی که به این روش آرشه می کشند نگران از دست دادن کنترل آرشه ھستند و به سرعت از وسط آن دور می شوند چون آرشه خواھد لرزید و ھنگام نواختن نت کشیده مجبور خواھند بود آرشه را رھا کنند و از وسط آن فاصله می گیرند.

لازم به توضیح است که زمانی آرشه مابین انگشتان رها و آزادانه به هر سو حرکت خود را دارد. از "کنشی" که مابین چوب و سیم ویولن از طریق انگشتان دست به وجود می‌آید. لرزشی تولید می‌شود که این لرزش یا "واکنش"، فقط از انگشتان دست نرم و منعطف و آزاد صادر می‌شود. اگر آرشه نلرزد نخواھد توانست صدای لطیفی در ھر آرشه کشی ایجاد کند.پس اینگونه میتوان نتجه گرفت که دو نوع لرزش وجود دارد "لرزش مفید و مضر" که‌ در سرانجام لرزش مضر، در نھایت صدا کمتر خواھد شد چون ۱/۳ آرشه بدین طریق از کار خواھد افتاد. وقتی نتوانید فشار لازم را بر آرشه اعمال کنید، برای جبران آن موی آرشه را بیش از حد سفت کنید، لرزش چوب هم از بین خواهد رفت. اگر آرشه نلرزد، در هر آرشه کشی صدای لطیفی تولید نمی شود و طنین صدا هم کمتر خواهد شد؛ چون ۱/۳ آرشه بدین طریق از کار خواهد افتاد.

فشار وارد بر آرشه از طریق مچ  نیز بیشتر از طریق شست و انگشت اشاره یا انگشت اول(سبابه) منتقل می‌گردد.بهتر است هنگام وارد کردن فشار توسط مچ سایر قسمت های دست مانند ساعد و بازوی خود را درگیر نکنید.

 

 

 

 

[ ] 5 تن از افراد مشهور ویولنیست

🔸️http://reyviolin.ir/

🟩 آلبرت انیشتین Albert Einstein (1879-1955)

انیشتین دانشمند بزرگ و سرشناسیست که با نظریه و اکتشافات خود تاثیر بسیار زیادی بر دنیای ریاضیات و فیزیک گذاشته است. اما آیا می‌دانستید که این شخص یک ویولنیست حرفه ای هم بوده است؟ او در کودکی به خاطر مادرش نوازندگی پیانو را یادگرفت اما هر چقدر که سنش بالا می‌رفت، علاقه ی زیادی نسبت به ساز ویولن در وجود خود حس می‌کرد.

او در تمام طول زندگی خود، موتزارت را تحسین می‌کرد و درباره ویولن نواختن خود گفته است که بالاترین لذت و تفریح او در زندگی نواختن ویولن است.

🟩 چارلی چاپلین Charlie Chaplin (1889-1977)

همه ی ما چارلی چاپلین را می‌شناسیم، اسطوره ی فیلم های صامت در جهان. او کودکی بسیار سختی را پشت سر گذاشته است. مادرش کم درآمد بود و پدرش مفقود شده بود. او تا قبل از سن نه سالگی دوبار به اردوگاه های کار اجباری فرستاده شد.

او در سنین پایین کار بازیگری خود را آغاز کرد و سبک خاص خود را در ویولن نوازی به وجود آورد. جالب است بدانید که چارلی چاپلین در ویولن نوازی هم سبک خاص و منحصر به فرد خود را داشت. او با دست چپ آرشه می‌کشید و حالت دست گرفتن ساز در او با سایز نوازندگان متفاوت است.

🟩 بنیتو موسولینی Benito Mussolini (1883-1945)

موسولینی سیاست مدار و رهبر جمهوری ایتالیا بود، او که در یکی از روستاهای ایتالیا زاده شده بود برخلاف سایر مردم روستا، ایتالیایی را بدون لهجه و بسیار سلیس صحبت می‌کرد، او بسیار کتاب می‌خواند و به مباحث سیاسی و اجتماعی علاقه ی بسیار زیادی داشت، به همین دلیل از نوجوانی با پدرش درباره مسائل سیاسی روز به بحث و گفت و گو می‌پرداختند.

اما بخشی از زندگی موسولینی که از چشمان اکثر تاریخ نویسان جا مانده است، علاقه او به موسیقی بود، موسولینی یکی از افراد مشهور ویولنیست بود که ویولن نوازی را در خلوت خودش و برای آرامش روحی استفاده می‌کرد. او پس از روزهای پر مشغله ساز خود را بر می‌داشت و تا ساعت ها ویولن می‌نواخت.

🟩 مارلنه دیتریش Marlene Dietrich (1901- 1992)

مارلنه دیتریش متولد 1901 آلمان اولین بازیگر زن موفق آلمانی در سینمای هالیوود بود . او پیش از آغاز کار خود به عنوان بازیگر ویولن زدن را یاد گرفت. در حقیقت رویای اصلی زندگی او این بود که یک ویولنیست شود اما در سن 22 سالگی جراحتی در دستش به وجود آمد که مجبور شد ویولن را کنار بگذارد.

🟩 هنری روسو Henri Rousseau (1844-1910)

روسو نقاش معروف فرانسوی بود که در سال 1844 در لاوال فرانسه به دنیا آمد، او مامور گمرک بود و نقاشی را در دهه چهل سالگی از زندگی اش آغاز کرد. جالب است بدانید که او در زمان حیاتش از نقاشی های خود درآمد کافی نداشته به همین دلیل در خیابان های شهر پاریس به عنوان نوازنده دوره گرد ویولن کار می‌کرد تا درآمد بیشتری داشته باشد.

این نقاش سبک پست امپرسیونیسم یکی از افراد مشهور ویولنیست در جهان است که اکثر اطرافیان او از علاقه و مهارت او در ویولن نوازی بی اطلاع اند.

 

دینامیک در ویولن

🔸️http://reyviolin.ir/

🟩 عوامل دینامیکی در ویولن 

🔺️ عناصر تکنیک ویولن مربوط به تحقق موفقیت‌آمیز دینامیک، همان سه اصل تولید لحن هستند؛ حرکات بدن، وزن دست و ماهیچه‌های پشت.

🔺️ نحوه‌ی استفاده از آرشه، بر روی لحن و حجم صدای ساز تاثیر می‌گذارد و به سه عامل بستگی دارد؛

 

1• وزنی که به آرشه وارد می‌شود.

 

2• سرعت آرشه

 

3• موقعیت آرشه در بین خرک و صفحه‌ی انگشت‌گذاری

 

🔺️ در این پارامترها، مکانیزم نواختن فورته و پیانو بر روی ویولن، بسیار متفاوت از یکدیگر هستند و برای ایجاد هرگونه تغییر در حجم صدا باید آرشه را با دقت جا‌ به‌ جا کنید.

 

🔸️برای پیانو (ملایم) نواختن و هنگامی که بخواهید صدایی شفاف و آرام ایجاد کنید؛ انگشت اول را بر روی آرشه گذاشته و دیگر انگشتان خود را بردارید. برای فورته اجرا کردن، نیاز است که آرشه بر روی سیم‌ها فشار بیشتری وارد کند، بنابراین باید انگشت اشاره را دوباره تنظیم کنید تا بتوانید فشار بیشتری بر آرشه و سیم‌ها وارد کنید؛ باید احساس کنید که آرشه توسط مچ دست کشیده می‌شود و هم‌چنین انگشت اول را کمی از انگشت دوم فاصله داده و تماس نزدیکتری با چوب و نزدیک به مفصل میانی برقرار کنید. (البته اجرا کردن پیانو و فورته بستگی به جای خرک هم دارد؛ این که آرشه در کدام قسمت خرک قرار می‌گیرد.)

 

🔺️ سرعت آرشه

🔸️سرعت بیشتر در هر ضربه‌ی آرشه، به معنای انتقال انرژی بیشتر به ویولن است. اگر فشار، که عامل دیگر تولید کننده‌ی انرژی است، ثابت بماند؛ تغییر در سرعت می‌تواند باعث تغییر در دینامیک شود. افزایش سرعت آرشه سبب بلندتر شدن صدا و کاهش سرعت آن باعث ایجاد صدای ملایم‌تر می‌شود.

🔶️ برای نواختن نتی که در تمام طول اجرایش به یک دینامیک ثابت نیاز داریم، بهترین و ساده‌ترین راه، استفاده از آرشه با سرعت ثابت و یکنواخت در تمام طول آن است. سرعت یکنواخت به معنای تقسیم‌بندی یکنواخت آرشه است، برای مثال؛ اگر ۴ نت سیاه داشته باشید که بخواهید در یک حرکت آرشه آن‌ها را بنوازید، باید هر نت را توسط یک چهارم آرشه اجرا کنید. اگر یک نت سفید نقطه‌دار و یک نت سیاه داشته باشید، نت سفید نقطه‌دار باید با سه چهارم آرشه و نت سیاه توسط بقیه‌ی آرشه (یک چهارم باقیمانده) اجرا شود. اگر سریع آرشه‌کشی کنید، حفظ دینامیک دشوار خواهد بود. نت‌های کشیده‌ی چهار ضربی را با سرعت «سیاه = 60» تمرین کرده و آرشه را هم‌زمان با ضربات، به ۴ قسمت تقسیم کنید. اطمینان حاصل کنید که پس از اجرای ضرب دوم، از نیمه‌ی آرشه گذر نکرده باشید. راه دیگر تمرین آهسته‌ی آرشه‌کشی، تمرین تدریجی با مترونوم است که به نت‌های بلند، تا ۳۰ ثانیه در طول هر بار آرشه‌کشی، برسید.

 

🔺️ فشار و وزن آرشه

🔸️صدای ویولن به وزن آرشه بر روی سیم‌ها نیز بستگی دارد؛ وزن آرشه در انتهای آرشه نسبت به نوک آن متفاوت بوده و سنگین‌تر است و توسط بازو پشتیبانی ‌می‌شود، در حالی که وزن نوک آشه سبک‌تر بوده و برای استفاده از آن، از تمام بازو بهره می‌بریم. زمانی‌که می‌خواهیم با یک دینامیک یکنواخت به اجرا بپردازیم، فشاری که اعمال می‌کنیم باید نابرابر باشد تا این تفاوت را جبران کند. در پاشنه‌ی آرشه؛ حجم صدا توسط وزن وارد شده به انگشتان شست، سوم و چهارم، از سمت بازو ایجاد شده و در میانه‌ی آرشه، وزن از بازو روی انگشتان میانی و شست اعمال می‌شود که این عمل مستلزم داشتن بازو و شانه‌ی شل و رها است. برای ایجاد صدایی با حجم بیشتر توسط نوک آرشه، هنگامی‌که بازو کشیده شده، از موهای آرشه‌ی شل‌تر استفاده کنید تا موهای بیشتری با سیم‌ها در تماس باشند و بتوانند وزن اضافه را از انگشتان میانی و چهارم، به انگشتان اول و دوم انتقال دهند. دست و مچ دست را به آرامی به سمت پایین حرکت دهید و به انتقال ساده‌تر وزن کمک کنید.

 

🔶️ در هنگام آرشه‌کشی؛ یک نوسان و تعادل دائمی در دست و آرشه، بین انگشتان اول، دوم، سوم، چهارم و شست وجود دارد. امتحان کنید، ببینید آیا می‌توانید به آرامی و برای مدت طولانی آرشه‌کشی کنید؟ با پاشنه‌ی آرشه و تنها با انگشت شست و انگشت چهارم شروع کنید؛ همین‌طور که به سمت نوک آرشه حرکت می‌کنید، وزن را به انگشتان میانی منتقل کرده و انگشت چهارم را بلند کنید و اجازه دهید که وزن به آرامی به انگشت میانی منتقل شود تا زمانی که به نوک آرشه برسید در حالی که آن را تنها میان انگشتان میانی و شست خود نگه داشته‌اید. برعکس این کار را نیز انجام دهید و به پاشنه‌ی آرشه برسید، در حالی که تنها انگشتان چهارم و شست شما روی آرشه قرار بگیرند.

 

🔺️ جنبه‌ی سخت اجرای تکنیک، زمانی است که تقسیم کردن آرشه به یک نسبت نباشد، به عنوان مثال؛ در الگوهای ریتمیک تکرار شونده‌ای که نت‌های بلند و کوتاه دارند، برای این‌که در هنگام اجرای یک ریتم بلند- کوتاه- بلند- کوتاه، در یک قسمت آرشه باقی بمانید؛ سرعت آرشه برای اجرای نت کوتاه باید افزایش یابد. این تغییر سرعت باعث افزایش صدا شده و بنابراین نت کوتاه، بلندتر شنیده خواهد شد. برای هماهنگ ساختن دینامیک بین نت‌های بلند و کوتاه، لازم است که فشار را تنظیم کنید. با کم کردن فشار بر روی نت کوتاه، صدایی یکنواخت خواهید داشت.

 

🔸️گرچه، دینامیک اغلب یکنواخت نیست؛ آکسان‌ها، کرشندوها و سایر دینامیک‌ها به قطعه زیبایی و ظرافت می‌بخشند و تغییراتی که در آرشه رخ می‌دهد، در سرعت و فشار آن تاثیر‌گذار است.

 

🔺️ فشار را با درجه‌های مختلف امتحان کنید؛ متوجه خواهید شد که اگر زیاد باشد، از ارتعاش سیم جلوگیری می‌کند و صدا را خفه می‌کند. فشار زیاد هم‌چنین می‌تواند سبب تغییر گام شود؛ اگر خیلی زیاد فشار بیاورید، می‌توانید صدایی را با فرکانس بم‌تر نسبت به نتی که می‌نوازید، بشنوید.

🟩 اسفورزاندوها و آکسان‌ها (Sforzandos and Accents)

 

🔺️ Sfz مختصر شده‌ی کلمه‌ی Sforzando است؛ آکسانی که در شروع یک نت قرار گرفته و توسط ترسیم پایدار کشش نت، ادامه می‌یابد. شبیه به آرشه‌کشی مارتله ( یک آرشه‌کشی دتاشه‌ی قوی و رسا) است. حجم صدای Sforzando، به سطح دینامیک در عبارتی که اجرا می‌شود بستگی دارد. وزن آکسان از انگشتان اول و دوم بر روی آرشه و انگشت شست بر روی پاشنه‌ی آرشه تامین می‌شود.

🔸️آکسانی که با علامت < در بالا یا پایین نت مشخص می‌شود، همانند Sforzando عمل می‌کند اما با داشتن تاکید کمتر بر شروع نت. بلافاصله بعد از آکسان، وزن آزاد می‌شود و آرشه ادامه‌ی نت را در حالت لگاتو اجرا خواهد کرد. دوباره توجه داشته باشید که شدت آکسان به شدت دینامیک بستگی دارد؛ یک آکسان با شدت زیاد، قوی‌تر از یک آکسان با دینامیک پیانو (p) خواهد بود. وزن مورد نیاز، از انگشتان اول و دوم بر روی آرشه و انگشت شست که روی پاشنه‌ی آرشه قرار می‌گیرد، تامین می‌شود.